Kuchnia zajmuje kluczowe miejsce w gruzińskiej kulturze i jest częścią narodowej tożsamości, którą staramy się pokazywać turystom w trakcie wycieczki do Gruzji. Składniki ich kuchni są w większości również popularne u nas. Z tym tylko wyjątkiem, że Gruzini używają ogromnych ilości orzechów włoskich, bardzo aromatycznych ziół i przypraw (wśród których prym wiedzie kolendra), czosnku, nasion granatu i octu.
Co to jest SUPRA?
Supra to gruzińska uczta, bogato okraszona, wykształconymi przez setki lat, rytuałami. Zamiłowanie Gruzinów do wielogodzinnych uczt jest wręcz legendarne. Nawet w legendzie o powstaniu Gruzji odgrywa ona kluczową rolę 🙂
Charakterystycznym elementem supry jest suto zastawiony stół. Czasami ilość dań jest tak wielka, że poustawiane są one piętrowo! Przy stole siedzi się godzinami, rozprawiając o rodzinie, polityce, życiu, śmierci. Żadna biesiada nie może się obyć bez wina i czaczy oraz bez tamady. Natomiast jeśli jest tamada to obowiązkowo są również słynne gruzińskie toasty. 🙂
Supra potrafi trwać wiele godzin, ponieważ jej sens leży nie w piciu, a w konsumowaniu i wesołym biesiadowaniu.
Kim jest TAMADA?
Tamadę spokojnie można nazwać „wodzirejem stołu”, swoistym przewodnikiem po meandrach biesiadnych rytuałów. To ona dba o porządek podczas uczty, decyduje o momencie i tematyce toastu. Wypowiadając kluczowe słowo „gaumardżos” daje biesiadnikom przyzwolenie na podniesienie kielichów.
Tamadą zwykle zostaje dojrzały mężczyzna, który cieszy się wśród ucztujących dużym szacunkiem. Musi również posiadać oratorskie umiejętności, by móc wygłaszać oryginalne toasty.
Toasty – co wolno, a czego nie wolno?
Podczas każdej supry obowiązuje określona kolejność wygłaszanych toastów. Rytuału tego pilnuje tamada i tylko on może zmienić tematykę. Pierwszy toast wyjaśnia okazję, dla której wszyscy zebrali się przy stole. Kolejne toasty są m.in. za rodziców, przyjaciół, ojczyznę, przodków, miłość itd. Zdarzają się również mowy na cześć bohaterów narodowych. Toasty to zwykle kilku lub nawet kilkunastominutowe oratorskie popisy. Nierzadko można usłyszeć całe wiersze wygłaszane na dany temat!
Tylko niektóre toasty, jak na przykład za zmarłych, trzeba wypić bolomde, czyli do dna. Każdorazowo jednak trzeba uzupełniać trunek, ponieważ toasty wznosi się tylko pełnymi kielichami. Czas pomiędzy toastami płynie na rozmowach, śmiechu i śpiewach. I absolutnie nie wolno wówczas popijać, ponieważ jest to niewybaczalne naruszenie obowiązującej etykiety!
Pamiętać należy o tym, że toasty można wznosić tylko winem, wódką lub koniakiem. Nigdy piwem! Według najnowszej tradycji piwem można wznosić tylko karykatury toastów, przeważnie adresowane do nieprzyjaciół.
Z jakich dań słynie gruzińska kuchnia?
Kuchnia zajmuje kluczowe miejsce w gruzińskiej kulturze i jest częścią narodowej tożsamości. Składniki ich kuchni są w większości również popularne u nas. Z tym tylko wyjątkiem, że Gruzini używają ogromnych ilości orzechów włoskich, bardzo aromatycznych ziół i przypraw (wśród których prym wiedzie kolendra), czosnku, nasion granatu i octu. Kuchnia słynie z baraniny, setek gatunków sera i różnorodnych marynat. Dania okraszone są wieloma warzywami, m.in. soczystymi pomidorami, bakłażanami, papryką, szpinakiem.
Oto kilka najpopularniejszych potraw:
- chaczapuri– cienki placek nadziewany solonym serem,
- lobio– potrawa z przetartej fasoli,
- mcwadi– bardzo popularny na całym Kaukazie szaszłyk,
- chinkali– pierogi w kształcie sakiewek, nadziewane aromatycznym i soczystym mięsem,
- dolma– kaukaskie „gołąbki” zawijane w liście winogron,
- charczo– gęsta gulaszowa zupa z cielęciny, również w wersji z sosem orzechowym,
Gdy supra zmierza ku końcowi na stole pojawiają się świeże i suszone owoce, konfitury oraz bardzo popularna czurczchela, czyli nawleczone na nitkę orzechy zalane gęstym winogronowym, gruszkowym lub jabłkowym sosem. Z wyglądu przypominają świecę.
