Rtveli

Rtveli to gruzińskie winobranie. Zbiory winogron trwają jesienią i kończą się świętem plonów – winogronowe dożynki są obchodzone pod koniec września we wschodniej Gruzji i w połowie października na zachodzie kraju. Żniwa gromadzą całe rodziny, przyjaciół i wszystkich chętnych do pomocy w winnicy i marani. Prace rozpoczynają się w suchy, słoneczny dzień, gdy winogrona są idealnie dojrzałe i słodkie. W małych rodzinnych winnicach owoce zrywa się ręcznie – w ruch idą sekatory, nożyce, wiadra, kosze. Winogrona trafiają do prasy mechanicznej lub tradycyjnej (gdzie owoce ugniata się nogami), a następnie wyciśnięty sok i pulpę (skórki, pestki) umieszcza się w zakopanej w ziemi, glinianej amforze kwewri do fermentowania i leżakowania wina. Podczas rtveli Gruzini od świtu ciężko pracują, popisują się winiarskim rzemiosłem, a wieczorami biesiadują. Oficjalnym dożynkom towarzyszą festyny, koncerty pieśni polifonicznych, tańce, zabawy ludowe i supry, czyli tradycyjne biesiady z suto zastawionym stołem i toastami wznoszonymi przez tamadę winem z poprzedniego sezonu. W Gruzji, kolebce winiarstwa, tradycja rtveli sięga starożytności, jest spowita fascynującym obyczajem i ma ogromne znaczenie kulturowe.

Wino z kwewri

Gruzja jest ojczyzną winiarstwa. W kraju rośnie ok. 500 odmian winogron, lokalna tradycja winiarska liczy 8 tys. lat, a unikalna w skali światowej metoda produkcji wina w kwewri została wpisana na Listę Niematerialnego Dziedzictwa UNESCO. Kwewri to gliniane amfory do przechowywania i leżakowania wina, które zakopuje się w ziemi. Ta oryginalna technika wyrobu wina została wynaleziona przez ludy zamieszkujące Gruzję już w VI tysiącleciu p.n.e., prawdopodobnie pod wpływem kultury Sumerów. Jak powstaje gruzińskie wino w kwewri? Najpierw umieszcza się sok winogronowy i pulpę (skórki i pestki) w amforze, którą przykrywa się płaskim kamieniem. Zawartość miesza się 3–4 razy dziennie tradycyjnymi narzędziami, aby pobudzić proces fermentacji. Po 2 miesiącach kwewri zostaje szczelnie zaczopowane gliną i pozostawione do sklarowania zawartości – na dnie amfory osiada pulpa (czacza), a powyżej powstaje wino. Po upływie 3–6 miesięcy następuje otwarcie kwewri, wino jest przelewane do mniejszych amfor lub butelek, a z czaczy produkuje się gruzińską wódkę winogronową. Procesu fermentacji nie można przerwać, dlatego gruzińskie wino jest wyłącznie wytrawne. Otwarcie kwewri to wielka uroczystość: drewnianą łopatą ściąga się gliniany czop, następnie chochlą nabiera wino do dzbanka, czarek lub kieliszków, skąd można wziąć pierwszy łyk kaukaskiego napoju bogów o wybornym smaku i aromacie. Choć w poszczególnych winnicach otwarcie kwewri jest mniej lub bardziej osnute tradycyjnym rytuałem kulturowym, to stanowi ono jedyne w swoim rodzaju, absolutnie niezwykłe doświadczenie gruzińskiego winiarstwa.

Supra – gruzińska biesiada

Supra to tradycyjna gruzińska biesiada – i o wiele więcej niż smacznie zastawiony stół. Supra, od 2017 r. wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO, to w istocie spowity bogatym rytuałem ceremoniał, który syci ciało i ducha, obfituje w pyszne jedzenie, wino z kwewri, śpiewy, żywiołowe tańce ludowe oraz poetyckie toasty tamady (mistrza ceremonii), które urastają do rangi sztuki oratorskiej i są pretekstem do głębokiej refleksji nad życiem. W zależności od okazji Gruzini organizują supry radosne (keipi) i smutne (kelechi), różniące się nastrojem, potrawami oraz kolejnością i tematyką toastów – tych Gruzini znają blisko 150, podczas większości supr wygłaszają przeciętnie 10–20, a każdy z nich może być recytowany nawet przez pół godziny i stać się dłuższą, wciągającą przypowieścią o życiu, sztuce, kulturze, religii, historii czy rodzinie, zakończoną morałem albo życzeniami. Etykieta gruzińskich toastów wymaga, by wznosić je wyłącznie winem lub czaczą, stać podczas przemowy tamady, wygłaszać własne laudacje tylko za alaverdi – słownym pozwoleniem mistrza ceremonii, a na koniec powiedzieć gaumardżos, co oznacza „zwycięstwo” i jest odpowiednikiem swojskiego: „Na zdrowie!”.

Gruzińskie jedzenie

Gruzja jest pyszna! Sekrety gruzińskiej sztuki kulinarnej? Prostota, lokalne składniki oraz spora porcja soczystych warzyw i owoców, świeżych ziół i aromatycznych przypraw. Od kameralnych knajpek przez kultowe restauracje po zaprzyjaźnione winnice będziemy biesiadować na całego i odkrywać wszystkie smaki perły Kaukazu! Skosztujemy placki chaczapuri i kołduny chinkali – najsłynniejsze gruzińskie potrawy, które raczą podniebienia rozmaitymi nadzieniami dla miłośników kuchni wege i mięsnej. Na przystawkę sięgniemy po kolorowe pchali, doskonałe sery i chleb tonis puri z pieca szamotowego, a na większy apetyt – po sycące kababi, szaszłyki mcwadi, tołmę (gruzińskie gołąbki), szkmeruli (kurczak w sosie czosnkowym), ostri (gulasz wołowy), badridżani (bakłażany z orzechową pastą saciwi), leczo adżabsandali, zupy charczo, czichirtma, fasolową lobio. Smakowite kąski podlejemy orzeźwiającą lemoniadą i wybornym winem z kwewri, wznosząc wraz z tamadą niejeden toast. A co na deser? Koniecznie czurczchele – tradycyjne gruzińskie słodycze z orzechów włoskich w tatara, czyli karmelizowanym soku winogronowym.

Tbilisi

Tbilisi to miasto magiczne. Bajecznie piękna stolica Gruzji tworzy orientalny kalejdoskop feerycznych wrażeń, których nie sposób doświadczyć nigdzie indziej i z niczym porównać. Według legendy Tbilisi założył w IV w. król Wachtang I Gorgasali, oczarowany wstęgą Kaukazu z gorącymi źródłami siarkowymi. Od nich pochodzi nazwa miasta (tbili znaczy po gruzińsku „ciepły” – Tbilisi to dosłownie „ciepłe źródła”, a jednym słowem: „Cieplice”) i to również one dały początek najstarszej, 1500-letniej Abanotubani, czyli Dzielnicy Łaźni. Dotrzeć tu warto, zaczynając od eskapady kolejką gondolową ponad dachami starówki na szczyt wzgórza Sololaki z potężną twierdzą Narikala (VI–VIII w.), pomnikiem Kartlis Deda (Matki Gruzji, XX w.) i wspaniałą panoramą miasta, którego symbolami są także futurystyczny most Pokoju nad rzeką Mtkwari i Cminda Sameba – największa cerkiew Kaukazu (XX w.). Szlak wzdłuż murów fortecy, z widokiem na cerkiew Metechi (XIII w.) na drugim brzegu rzeki, wiedzie wprost do historycznej dzielnicy Abanotubani. Kryje one słynne łaźnie siarkowe (ikoną jest XIX-wieczna łaźnia Orbeliani z mozaikowym frontonem w perskim stylu), wodospad Leghvtakhevi, kolorowe domy na skałach i urokliwe ulice, których perełkami są rzeźba tamady, cerkwie Sioni (XI–XII w.) i Anczischati (V–VI w.), krzywa wieża zegarowa przy teatrze lalek Rezo Gabriadze, liczne muzea, knajpki, wine bary. Nieopodal rozciąga się reprezentacyjna aleja Rustawelego, a na niej – Gruzińskie Muzeum Narodowe, pomnik św. Jerzego na placu Wolności, dawny ratusz, gmach parlamentu (w 2003 r. rozegrała się tu rewolucja róż), opera, dawny pałac gubernatora Kaukazu, cerkiew Kaszweti (XIX w.), teatr, filharmonia, modne butiki. Na mapie gruzińskiej stolicy kuszą też pchli targ Suchy Most, hipsterska Fabrika i inne atrakcje Tbilisi, spowitego baśniową aurą i lśniącego w górskiej dolinie niczym płynne złoto.

Uplisciche

Na lewym brzegu Mtkwari, nieopodal Gori, rodzinnego miasta Józefa Stalina, natrafimy na fenomen dawnej architektury – Uplisciche (UNESCO), czyli starożytne, jaskiniowe miasto. Zwiedzimy wydrążone w skałach z piaskowca ogromne jaskinie i tunele, a także otoczony siecią klifów dziedziniec wewnętrznego miasta (później centrum wioski Zena), które były zamieszkane od V w. p.n.e. aż do średniowiecza! Oczyma wyobraźni zobaczymy tętniące tu niegdyś życie: rolników uprawiających winorośl, żołnierzy dbających o jaskiniowe fortyfikacje, rzemieślników wyrabiających bogato zdobione naczynia, noże i monety. W jednej z najstarszych osad na Kaukazie natkniemy się też na zabytki archeologiczne i architektoniczne z epoki brązu i kultury Kura-Araz. Obejrzymy również ceglaną bazylikę z IX–X w. – wybudowaną ledwie 200 lat przed tym, jak potęga skalnego miasta przygasła po inwazji Mongołów.

Mccheta

Mccheta to pierwsza stolica Gruzji i perła architektury sakralnej, w której od wieków bije religijne serce kraju. Miasto jest wpisane na listę UNESCO, a do jego najważniejszych zabytków należą trzy bezcenne świątynie: cerkiew Dżwari (VI w.), katedra Sweticchoweli (XI w.) i klasztor Samtawro (IV–XVI w.). Sanktuaria te są związane z legendą św. Nino, za której sprawą Gruzja przyjęła chrześcijaństwo już w 337 r. jako druga po Armenii, o czym napisano w „Nawróceniu Kartlii”, relikcie gruzińskiej literatury z VII w. Cerkiew Dżwari, czyli Krzyża, znajduje się na wzgórzu pod miastem, gdzie według tradycji chrześcijańskiej św. Nino postawiła pierwszy na ziemiach gruzińskich krzyż. Surowe wnętrza świątyni oraz rozpościerający się ze wzgórza piękny widok na styk rzek Mtkwari i Aragwi robią niezapomniane wrażenie! W centrum Świętego Miasta dumnie wznosi się natomiast najważniejsza w Gruzji katedra Sweticchoweli. Jest to historyczne miejsce koronacji i wiecznego spoczynku króla Wachtanga I i władców z dynastii Bagrationów, a obecnie siedziba władz Gruzińskiego Prawosławnego Kościoła Apostolskiego. Katedra owiana jest legendą o Żydzie Eliaszu, który przyniósł do Mcchety chiton Jezusa Chrystusa. W Sweticchoweli koniecznie trzeba zobaczyć freski ze scenami z Apokalipsy, prawdopodobnie jedyne na świecie przedstawienie 12 znaków zodiaku namalowane na ścianie świątyni, wyciosaną z jednego głazu chrzcielnicę z IV w., relikwie św. Andrzeja, odwzorowany 1:1 jerozolimski Grób Pański oraz starożytne inskrypcje, które dały początek gruzińskiemu alfabetowi. Nieopodal, w żeńskim klasztorze Samtawro, znajdują się z kolei nagrobki św. Gabriela, zwanego gruzińskim ojcem Pio, a także króla Miriana i królowej Nany, którzy w IV w. przyjęli chrześcijaństwo w imieniu całego narodu. Mccheta, jedno z najstarszych miast Gruzji, dziś pełne brukowanych uliczek, nastrojowych knajpek i stoisk z pamiątkami, kryje się jeszcze wiele historycznych ciekawostek: ruiny twierdzy Armazisciche (pałacu królewskiego), mosty z czasów rzymskich i inne warte odkrycia skarby przeszłości.

Kutaisi

Kutaisi to trzecie co do wielkości miasto Gruzji i stolica regionu Imeretii. Choć wygląda niepozornie, Kutaisi jest jednym z najstarszych zespołów urbanistycznych świata (XVII–XV w. p.n.e.), w starożytności zwanym Ai, do którego według greckiej mitologii Jazon z Argonautami przybył po złote runo. O imponującej historii miasta przypomina słynna fontanna Kolchidy na placu Agmaszenebeli. Zdobią ją rzeźby tamady trzymającego róg z winem oraz koni, baranów, tygrysów i innych zwierząt, które wykonano na podstawie odnalezionych w okolicy artefaktów sprzed 5000 lat – przedstawienia te są ważnymi symbolami Gruzji i historycznej krainy Kolchidy, rozciągającej się przez całe wybrzeże Morza Czarnego i uchodzącej za najwcześniejszą formę państwa gruzińskiego. Do atrakcji Kutaisi należą także gmach teatru, bazar, ogród botaniczny, futurystyczny budynek parlamentu (obradowano tu w latach 2012–2018, w 2019 r. siedzibę rządu przeniesiono do Tbilisi) oraz wzgórze Ukimerioni z ruinami twierdzy i kontrowersyjnie odnowioną katedrą Bagrati.

Prawdziwa kultura Gruzji

W raju danym przez samego Boga odkryjemy sekretny magnetyzm gruzińskiej kultury. Dowiemy się, że Gruzini bardzo serio traktują legendę o powstaniu swojego państwa, a gościnność jest nieodłącznym elementem ich wielowiekowej tradycji. Tak samo jak umiłowanie biesiad, które decyduje o wyjątkowym charakterze kaukaskiego folkloru. Podczas supry przysłuchamy się krasomówczemu kunsztowi Tamady. Przekonamy się też, że konserwatywni, religijni Gruzini całują się na powitanie i pożegnanie w policzki, a pomimo kolejnych wznoszonych wysokoprocentową czaczą toastów, uważają pijaństwo za hańbę i grzech. Damy się porwać stylowi życia ludzi, którzy szczególne chwile świętują ze śpiewem na ustach i radosną energią – tak w domach, jak i w plenerze. Spacerując alejami głównych miast i klimatycznych miasteczek oraz traktami górskich wiosek, przyjrzymy się gruzińskiej architekturze, inspirowanej różnorodnymi stylami, epokami historycznymi i spełnionymi marzeniami o miejscu do życia, które fascynuje na każdym kroku.

Gość to dar od Boga

Przemierzając Kaukaz, na każdym kroku doświadczymy słynnej gruzińskiej gościnności. Przekonamy się, że popularne powiedzenie: „Jeżeli Gruzin zaprosi do domu gościa, to jest to jego gość. Ale jeżeli gość sam zatrzyma się przed domem Gruzina, to znaczy, że przysłał go sam Bóg, a z Bogiem się nie dyskutuje”, to nie puste słowa ani legenda. Jako dar od Boga, będziemy witani ze szczerą, naturalną radością i traktowani z szacunkiem, jak najbliższe osoby, upragnione i długo wyczekiwane, którym nie może niczego zabraknąć i których każde pragnienie zostanie spełnione, zanim zdążymy je wypowiedzieć. Bo punktem honoru dla gruzińskiego gospodarza jest przybysza ugościć, napoić, nakarmić, przyodziać, zapewnić mu nocleg i okazać wszelką hojność. Życzliwi Gruzini sprawią, że wyprawę do ich kraju zapamiętamy jako najlepsze memento przeogromnej ludzkiej dobroci i wielkiego serca.

Szczegółowe informacje

Świadczenia

W cenie:

transfery lotnisko – hotel – trasa wycieczki (klimatyzowany bus z Wi-Fi i radiem),
noclegi w hotelach 3* (pokoje 2-osobowe z łazienkami),
wyżywienie (śniadania i obfite obiadokolacje z daniami kuchni gruzińskiej i winem),
supra – gruzińska biesiada z tamadą, toastami, winem i lokalnymi smakołykami,
udział w rtveli – zbiorach winogron,
degustacja wina z lokalnych winnic,
pokazy folklorystyczne tańców i muzyki na żywo,
warsztaty kulinarne,
wejścia biletowane do atrakcji,
opieka polskojęzycznego pilota-przewodnika Tamada Tour,
zwiedzanie w kameralnej grupie,
ubezpieczenie zdrowotne KL, NNW, OC + bagaż,
składka na Turystyczny Fundusz Gwarancyjny,
składka na Turystyczny Fundusz Pomocowy.

Nieujęte w cenie:

bilety lotnicze do i z Kutaisi (przeloty linią Wizz Air z indywidualnie wybranego miasta w Polsce),
usługi bagażowe w hotelach i na lotniskach,
zakwaterowanie w pokojach 1-osobowych (dopłata za pokój 1-osobowy w hotelach i pensjonatach do 200 USD/os.),
lunche, przekąski, napoje alkoholowe i bezalkoholowe nieujęte w programie wycieczki,
biletowane atrakcje fakultatywne,
zwyczajowe napiwki,
koszty pamiątek i wydatków osobistych,
usługi nieujęte w programie wycieczki.

Gwarancja Zwrotu Pieniędzy w 14 dni

Otrzymasz pełen zwrot pieniędzy za wycieczkę w ustawowym terminie 14 dni, w przypadku gdy impreza turystyczna nie może się odbyć z przyczyn niezależnych od Tamada Tour (m.in. w sytuacji wystąpienia pandemii, katastrof naturalnych, konfliktów zbrojnych, innych nieprzewidzianych zdarzeń oraz ich skutków).
W pozostałych przypadkach zwrot kosztów następuje na warunkach określonych w załączniku do umowy o imprezę turystyczną: „Ogólne Warunki Uczestnictwa W Imprezach Turystycznych Organizowanych Przez Tamada Tour Sp. z o.o.” – dokument OWU otrzymasz przy podpisaniu umowy o wycieczkę, a w każdej chwili możesz się zapoznać z jego treścią pod tym linkiem.

Zastrzegamy sobie prawo do odwołania wycieczki w przypadku nieosiągnięcia minimalnej liczby Uczestników. Minimalna liczba Uczestników dla tej wycieczki wynosi 12 osób.

Hotele i wyżywienie

Noclegi obejmują zakwaterowanie w komfortowych, kameralnych hotelach 3* (pokoje 2-osobowe z własnymi łazienkami). Wybrane hotele mogą oferować dostęp do baru, pralni i innych usług – opcje niewliczone w cenę pokoju są płatne dodatkowo. Podróżujących samodzielnie staramy się zawsze zakwaterować w jednym 2-osobowym pokoju, z osobą tej samej płci – pozwala to uniknąć dodatkowej opłaty za pokój 1-osobowy (ok. 200 USD/os., w zależności od miejsca noclegu).

Wyżywienie obejmuje śniadania i obfite obiadokolacje z daniami kuchni gruzińskiej i winem. Śniadania jadamy w hotelach, pozostałe posiłki w restauracjach, u lokalnych winiarzy lub w innych obiektach gastronomicznych na trasie wycieczki. Poznajemy kraj od kuchni, każdego dnia próbując inne lokalne dania i trunki (wina, czaczę) oraz wnikając w tradycje gruzińskiego stołu. Wielkimi atrakcjami wycieczki są warsztaty kulinarne i supry – tradycyjne biesiady z pysznym jedzeniem, winem, poetyckimi toastami tamady, muzyką i tańcami na żywo.

Informacje praktyczne

Dokumenty

Polacy i obywatele innych krajów UE mogą wjechać do Gruzji na podstawie dowodu osobistego lub paszportu (uwaga: dla zwiększenia bezpieczeństwa zalecamy mieć przy sobie podczas wycieczki także ksero dowodu lub paszportu!). Wiza nie jest potrzebna – dla obywateli krajów UE ruch bezwizowy obowiązuje na wjazd i pobyt w Gruzji przez okres do 365 dni bez względu na cel podróży.

Zdrowie, szczepienia i leki

Aktualne zasady wjazdu na terytorium Gruzji dotyczące zdrowia, szczepień i dokumentacji medycznej są dostępne na rządowej stronie https://www.gov.pl/web/dyplomacja/gruzja. Należy pamiętać, że niedopełnienie stawianych wymagań może uniemożliwić przekroczenie granic Gruzji.

Przed wyjazdem do Gruzji zalecane są profilaktyczne szczepienia na COVID-19, żółtaczkę typu A i B, wściekliznę, błonicę, tężec i krztusiec. Na 4–6 tygodni przed wyjazdem warto się udać do lekarza medycyny podróży lub specjalistycznych placówek, aby skontrolować stan zdrowia, przyjąć ewentualne szczepienia przypominające lub zaopatrzyć się w niezbędne dokumenty medyczne.

Wwóz leków do Gruzji – WAŻNE!

Na wyjazd do Gruzji warto spakować:

leki osobiste (np. stosowane w chorobach przewlekłych) – maksymalnie 10 standardowych opakowań. W przypadku większego zapotrzebowania do leków należy dołączyć odpowiednią dokumentację medyczną, przetłumaczoną na j. angielski i poświadczoną pieczątką. Leki muszą się znajdować w oryginalnym opakowaniu;
podstawowe leki (np. przeciwbólowe, przeciwgorączkowe, na dolegliwości układu pokarmowego). Leki muszą się znajdować w oryginalnym opakowaniu;
przydatne akcesoria (np. środki dezynfekujące, opatrunki, pęsetę, repelenty na komary – rzeczy te można też kupić na miejscu).

UWAGA! Niektóre leki dostępne w Polsce i innych krajach UE bez recepty – zawierające m.in. kodeinę (np. nurofen), efedrynę (np. tussipect) lub pseudoefedrynę (np. ibuprom, gripex, sudafen) – w Gruzji mogą być kwalifikowane jako środki odurzające i substancje psychotropowe, których wwóz jest zabroniony! Uczulamy, że gruzińskie służby graniczne działają w zakresie wwozu leków bardzo restrykcyjnie.

W przypadku wwozu do Gruzji leków zawierających substancje psychoaktywne, na granicy należy okazać kopię recepty oraz kopię certyfikatu, który potwierdza uprawnienia do wykonywania zawodu przez lekarza wystawiającego receptę, wraz z tłumaczeniami na język angielski. Wwieźć można ilość leku wystarczającą na okres do 31 dni.

W przypadku leków przewożonych w bagażu podręcznym, które pasażer musi zażyć w trakcie lotu, wymagane jest zaświadczenie od lekarza w języku polskim i angielskim, poświadczone pieczątką.

Podróżni nieposiadający wymaganych zezwoleń na leki mogą być zatrzymani na granicy i narażeni na wysoką grzywnę.

Przydatne adresy:

Informacje o procedurze wwozu leków do Gruzji: https://www.rs.ge/LegalEntityNonTariffControl?cat=5&tab=1.
Dodatkowe informacje o lekach i substancjach, które wymagają okazania dodatkowej dokumentacji można też znaleźć na międzynarodowej stronie International Narcotics Control Board (https://www.incb.org/).
Informacje konsularne dla obywateli Rzeczpospolitej Polskiej są dostępne na stronie: https://www.gov.pl/web/dyplomacja/gruzja.

W razie jakichkolwiek wątpliwości, czy dane substancje aktywne podlegają kontroli przy wwożeniu do Gruzji, zalecamy bezpośredni kontakt z Referatem Konsularnym Ambasady RP w Tbilisi, pod adresem e-mail: tbilisi.amb.rk@msz.gov.pl.

Ogólne zasady ostrożności zdrowotnej

Podczas pobytu w Gruzji warto zachować ogólną ostrożność i nie narażać się na niepotrzebne ryzyko. Różnica flory bakteryjnej może być w pierwszych dniach pobytu dokuczliwa dla osób o zwiększonej wrażliwości. Aby zapobiec dolegliwościom zdrowotnym podczas wycieczki, zaleca się myć warzywa i owoce przed spożyciem oraz pić wodę wiadomego pochodzenia (wskazana woda butelkowana). Nie należy głaskać ani podchodzić do bezpańskich zwierząt – szwendające się po ulicach psy są zwykle wykastrowane i odrobaczone, jednak głodne i zdenerwowane mogą zaatakować. Na górskich łąkach Kaukazu powszechnie występuje barszcz Sosnowskiego – roślina silnie uczulająca, która wyglądem przypomina koper. Jeśli wystąpią objawy w postaci oparzeń, pęcherzy i złego samopoczucia, należy pilnie skontaktować się z lekarzem. Warto mieć na uwadze, że służba zdrowia w Gruzji jest na niskim poziomie. Wizyty lekarskie są odpłatne (w określonych przypadkach turyści mogą się ubiegać o zwrot kosztów leczenia z tytułu polisy turystycznej – dodatkowe informacje w sekcji „Ubezpieczenie”).

Przepisy celne i prawne

Kwotę do 14.000 euro można wwieźć bez deklaracji celnej.
Gruzińskie przepisy ograniczają ilość wwożonej ilości alkoholu do 4 litrów.
Wywieźć z Gruzji na obszar celny UE można 1 litr alkoholu powyżej 22% albo 2 litry alkoholu o mocy do 22%, a dodatkowo 4 litry wina, 16 litrów piwa oraz do 200 sztuk papierosów.
Przemyt narkotyków i broni oraz ich posiadanie są karane pozbawieniem wolności.
Fotografowanie i filmowanie niektórych oznaczonych obiektów oraz terenów przygranicznych jest zabronione.

Bezpieczeństwo

Gruzja jest krajem bezpiecznym, gościnnym i przychylnym turystom, jednak, jak wszędzie, należy zachować ostrożność i rozwagę. Ze względu na nie najlepsze warunki ekonomiczne w Gruzji zdarzają się pospolite kradzieże. Aby nie narażać się na ryzyko, należy zawsze pilnować swojego dobytku, doglądać torebek, plecaków i cennych rzeczy na trasie wycieczki, a także NIE ZOSTAWIAĆ pieniędzy, wartościowych przedmiotów, drogiego sprzętu elektronicznego, dokumentów etc. w pokojach hotelowych (chyba że są one wyposażone w sejfy). Trzeba również szczególnie uważać w trakcie przechodzenia przez jezdnię – lokalny ruch uliczny nie sprzyja pieszym. Kobiety powinny ponadto zachować dużą ostrożność podczas korzystania z miejscowych taksówek. Szczegółowe informacje o bezpieczeństwie w Gruzji są dostępne w poradniku: Gruzja – informacje praktyczne. Dokumenty, szczepienia, bezpieczeństwo, transport, ceny.

Obywatele Rzeczpospolitej Polskiej mogą dla zwiększenia bezpieczeństwa podróży zarejestrować się w rządowym systemie Odyseusz (https://odyseusz.msz.gov.pl/).

Telefon alarmowy ogólny: 112.

Ambasada RP w Tbilisi

Oniashvili 24

0160 Tbilisi, Gruzja

Tel.: (+ 995 322) 92 03 98

E mail: tbilisi.amb.sekretariat@msz.gov.pl

Telefon alarmowy*: (+ 995) 599 701 279

Email alarmowy*: tbilisi.wk.dyzurny@msz.gov.pl

* Telefon i e-mail alarmowy do ambasady jest przeznaczony wyłącznie do kontaktu w sytuacjach nagłych i wymagających natychmiastowej interwencji dyżurnego konsula na rzecz obywateli polskich (np. zgony, aresztowanie, wypadki drogowe, kradzież dokumentów).

Klimat

Gruzja jest krajem w większości górzystym. Panuje tu klimat podzwrotnikowy, wilgotny w zachodnich regionach i kontynentalny na wschodzie. Średnie temperatury w dzień są najwyższe w czerwcu (27°C), lipcu (31°C), sierpniu i wrześniu (26°C), natomiast najniższe w styczniu (6°C). Opady deszczu mogą występować przez cały rok, ale głównie w miesiącach zimowych i wiosennych.

Język

Językiem urzędowym Gruzji jest gruziński. W powszechnym użyciu jest także język rosyjski. W większych miastach i miejscach o dużym natężeniu turystycznym można w podstawowym zakresie porozumieć się również po angielsku. Przed podróżą warto poznać podstawowe zwroty po gruzińsku.

Religia

Gruzja to kraj chrześcijański, a dominującym wyznaniem jest prawosławie. W miejscach kultu religijnego obowiązują określone zasady ubioru i zachowania. Mężczyźni muszą założyć długie spodnie (latem przydatne będą długie spodnie z odpinanymi nogawkami), a kobiety – zakryć włosy, ramiona i nogi (warto mieć ze sobą chustę na głowę oraz długą spódnicę lub chustę, zakrywającą kolana). Przed wejściem do świątyni wypada wyciszyć telefon, a na terenie obiektu zachować spokój i ciszę. W cerkwiach i innych obiektach sakralnych obowiązuje zakaz fotografowania i filmowania.

Waluta i płatności

Walutą Gruzji jest lari (GEL). Jedno lari dzieli się na 100 tetri. 1 GEL to ok. 1,30 PLN/0,33 EUR/0,33 USD.

Na podróż do Gruzji trzeba zabrać walutę GEL, USD lub EUR. Coraz więcej kantorów w Polsce (zwłaszcza w większych miastach) oferuje wymianę PLN – GEL – PLN. W przypadku utrudnień z zakupem lari, na podróż należy zabrać dolary amerykańskie (wydane od 2006 r. włącznie, bez skreśleń i uszkodzeń) lub euro i wymienić je na GEL w Gruzji.

Warto pamiętać, że w Gruzji nie ma możliwości bezpośredniej wymiany PLN na GEL i odwrotnie. Sytuacja może się oczywiście zmieniać, ale lepiej nie ryzykować i założyć, że gruzińskie kantory nie obracają złotówkami.

Na wycieczkę do Gruzji warto także zabrać kartę płatniczą (walutową, uniwersalną, np. mBank World, lub typu Revolut). W Gruzji bankomaty są powszechnie dostępne w miastach. Pieniądze można wygodnie wypłacać w dwóch walutach – GEL, jak i USD. Kartą można płacić w większości sklepów, restauracji, hoteli, atrakcji turystycznych i innych obiektów. Trzeba uwzględnić, że na prowincji korzystanie z bankomatów i płatności kartą może być utrudnione lub niemożliwe.

Szczegółowe informacje wraz z przykładowymi cenami są dostępne w poradnikach: Ile pieniędzy zabrać na wycieczkę do Gruzji? oraz Ceny w Gruzji.

Czas

UTC +4. Różnica czasu między Polską a Gruzją wynosi +2 godziny latem i +3 godziny zimą.

Telefonia i Internet

Bezpłatne Wi-Fi jest dostępne w większości hoteli na trasie wycieczki. Do internetu można bezpłatnie podłączyć się również w niektórych restauracjach i innych obiektach – zalecamy jednak ostrożność w korzystaniu z sieci niezabezpieczonych hasłem! Mapę punktów z dostępem do publicznego internetu można znaleźć na stronie https://wifispc.com/georgia. Telefonowanie w roamingu jest dość drogie – kosztuje za minutę 8–10 PLN w przypadku wykonanego połączenia i ok. 4 PLN za odebranie połączenia. Wysłanie jednego SMS-a to z kolei koszt 2 PLN. Chętni mogą również zaopatrzyć się w lokalną kartę SIM (trzeba ją jednak zarejestrować, podpisując umowę z operatorem).

Elektryczność

Napięcie sieciowe w Gruzji wynosi 220 V. Typy gniazdek: C i F, czyli na wtyczki z dwoma okrągłymi bolcami (takie, jak w Polsce i większości krajów Europy).

Lokalna kuchnia

Kuchnia gruzińska jest bardzo aromatyczna, bogata w przyprawy (zwłaszcza kolendrę, czosnek, szafran), warzywa (bakłażany, pomidory, paprykę), wspaniałe sery (np. sulguni), dania mączne i mięsa (baraninę, jagnięcinę, wołowinę, wieprzowinę, rzadziej drób). Wśród licznych propozycji coś dla siebie znajdą także wegetarianie, jednak weganie i osoby na innych specjalnych dietach muszą się liczyć z ewentualnymi komplikacjami przy komponowaniu posiłków w lokalnych restauracjach. Do najpopularniejszych potraw gruzińskich należą m.in. chinkali (pierożki wypełnione bulionem i mięsnym farszem), chaczapuri (placki z cienkiego ciasta nadziane gruzińskim słonym serem albo innym farszem), kubdari (placki z nadzieniem mięsnym), ostri (pikantny gulasz mięsny), lobiani (zupa/leczo z fasoli), rozmaite szaszłyki oraz sałatki i przystawki warzywne, np. pchali. Do posiłków zwyczajowo podaje się puri – chleb wypiekany w piecu szamotowym. Wśród napojów na gruzińskich stołach królują lemoniady oraz wino – skarb narodowy i ważny element lokalnej kultury, zawsze obecny podczas supry, czyli tradycyjnej biesiady (szczegóły w artykule: Supra – tradycja gruzińskiej biesiady). Więcej informacji o wartych skosztowania gruzińskich potrawach i deserach w artykule: Kuchnia gruzińska – dania, które trzeba spróbować w Gruzji oraz na blogu właściciela Tamada Tour www.PolakoGruzin.pl, w sekcji Kuchnia gruzińska i przepisy.

Kultura i obyczaje

Podczas supry, czyli tradycyjnej gruzińskiej biesiady, warto pamiętać o etykiecie wznoszenia toastów – szczegółowe informacje są dostępne w artykule Supra – tradycja gruzińskiej biesiady, na blogu należącym do Krzysztofa Nodara Ciemnołońskiego, właściciela Tamada Tour.
Osoby, które z powodów zdrowotnych lub ideologicznych nie chcą spożywać wina i/lub czaczy (gruzińskiej wódki), oczywiście nie muszą tego robić. Gdyby odmowa spożycia alkoholu wiązała z koniecznością wyjaśnienia powodów rezygnacji – bo niechęć do wychylenia lampki trunku może się wydawać Gruzinom zdumiewająca – najlepiej subtelnie zasłonić się przyjmowanymi lekami, względnie, w przypadku kobiet, ciążą.
W rozmowach z Gruzinami zaleca się unikać tematów politycznych (również historycznych o podłożu politycznym).
Na co dzień zalecane są ubrania skromne i niewyzywające, które nie będą odsłaniać zbyt wiele ciała, a także umożliwią wizyty w lokalnych świątyniach. Na wycieczkę obejmującą plażowanie kobiety powinny zabrać strój kąpielowy, który nie jest zbyt skąpy (najlepiej zdecydować się na strój jednoczęściowy lub bardziej zabudowane bikini).
Nadmierna ekstrawagancja w zachowaniu i wyglądzie jest postrzegana raczej negatywnie.

Warunki w hotelach

Hotele i hostele nie zawsze są wyposażone w windy – lepiej nie zabierać ciężkich walizek i dużej liczby bagaży.
Grzałki do wody i żelazka są zazwyczaj dostępne w recepcjach hoteli, na życzenie.
Suszarki do włosów, o ile nie znajdują się w pokoju hotelowym, są zwykle dostępne na życzenie w recepcji.
Ręczniki są dostępne w hotelach.
W pokojach hotelowych mogą się znajdować minibary. Dostępne w nich napoje i słodycze są dodatkowo płatne.
W pokojach hotelowych na gości czekają zwykle mydło i szampon (małe opakowania, dlatego warto zabrać własne lub kupić na miejscu), niekiedy do dyspozycji są także jednorazowe klapki. W wybranych hotelach mogą być też dostępne (bezpłatnie lub za dodatkową opłatą) szczoteczki i pasty do zębów, gąbki kąpielowe i inne akcesoria.

Co zabrać na wycieczkę?

Na wycieczkę do Gruzji należy zabrać odzież dostosowaną do panującej na miejscu pogody oraz przydatne akcesoria i rzeczy osobiste, m.in.:

ubrania lekkie, przewiewne, skromne (w przypadku kobiet niezbyt obcisłe);
ciepłe okrycie (sweter, bluza);
odzież na wejście do świątyń: mężczyźni – długie spodnie, kobiety – ubrania lub chusty zakrywające nogi, głowę i ramiona;
jeżeli dotyczy, zależnie od terminu i trasy wycieczki: strój kąpielowy, nakrycie głowy, okulary przeciwsłoneczne, odzież przeciwdeszczowa, odzież zimowa – szczegółowa lista rzeczy do zabrania w artykule Gruzja – jakie ubrania zabrać na wycieczkę?;
wygodne obuwie, np. sportowe, trekkingowe;
sandały lub inne lekkie obuwie;
klapki pod prysznic;
podręczny plecak;
krem z wysokim filtrem UV;
leki i inne środki szczegółowo opisane w punkcie „Zdrowie, szczepienia, leki”.

Ubezpieczenie turystyczne

Ubezpieczenie jest zawarte w cenie wycieczki, dlatego nie trzeba kupować go oddzielnie. Ubezpieczenie zapewnia Signal Iduna na sumę gwarancyjną: KL (koszty leczenia) – 60 000 €, NNW (od następstw nieszczęśliwych wypadków) – 15 000 PLN, OC – 30 000 €, bagaż – 1000 PLN. Ogólne Warunki Ubezpieczenia są dostępne na stronie: https://w3.signal-iduna.pl/OWU_doc/travel/owu_bp_travel.pdf.

Poradniki i reportaże o Gruzji

W Tamada Tour przygotowaliśmy szereg poradników, reportaży i innych interesujących materiałów o Gruzji. Artykuły można przeczytać na blogu www.PolakoGruzin.pl, należącym do właściciela Tamada Tour, Krzysztofa Nodara Ciemnołońskiego. Filmy są dostępne na kanale YouTube pod adresem: https://www.youtube.com/c/TamadaTour/videos, a podcasty – https://www.spreaker.com/show/polakogruzin.

Zdjęcia i filmy

Transfery

Na całej trasie wyprawy – z/na lotnisko, z/do hotelu i pomiędzy zwiedzanymi miejscami – podróżujemy komfortowymi, minibusami. Pojazdy są wyposażone w klimatyzację, radio i Wi-Fi. Nad bezpieczeństwem podróży czuwają doświadczeni, zawodowi kierowcy, doskonale znający lokalne drogi.

Zwiedzanie

Podróżujemy i zwiedzamy w kameralnych, maksymalnie 16-osobowych grupach z doświadczonymi pilotami i przewodnikami – pasjonatami i specjalistami od danego regionu, którzy mieszkają w nim na stałe, mają na jego temat obszerną wiedzę oraz doskonale znają lokalne warunki i obyczaje.

Na szlaku przygody odkrywamy cuda architektury, historii, przyrody i kultury. Przemierzamy tętniące życiem miasta, zaciszne wioski i dzikie krajobrazy natury. Odnajdujemy ukryte w zaułkach pomniki przeszłości i teraźniejszości. Poznajemy różnorodne smaki lokalnych potraw, słodkości i trunków. Odwiedzamy miejsca kultowe, jak również te, do których turyści zwykle nie zaglądają oraz te, gdzie toczy się miejscowa codzienność.

Spotykamy lokalnych mieszkańców i inspirujemy się ich wizją świata. Poznajemy ich prawdziwe życie i na chwilę stajemy się jego współuczestnikami. Zanurzamy się w kalejdoskopie fascynujących sekretów etnograficznych, legend i faktów, które pozwalają dojrzeć wielowymiarowość odległej od nas rzeczywistości. Przywozimy z sobą autentyczne doświadczenie świata w całym pięknie jego różnorodności.

Ubezpieczenie

Cena wycieczki obejmuje pełne ubezpieczenie zdrowotne podróżnego i bagażu. Ubezpieczenie zapewnia Signal Iduna na sumę gwarancyjną:

KL (koszty leczenia) – 70 000 €, w tym koszty ratownictwa 10 000 €,
NNW (od następstw nieszczęśliwych wypadków) – 20 000 PLN,
OC – 35 000 €,
Bagaż (zawartość walizki) – 1500 PLN,
Rozszerzenie o zaostrzenie chorób przewlekłych.

Ogólne Warunki Ubezpieczenia – https://w3.signal-iduna.pl/OWU_doc/travel/owu_bp_travel.pdf.

Trasa i program wycieczki 6-dniowej

KUTAISI – TBILISI – TELAWI – WINNICE KACHETII – TELAWI – TBILISI – MCCHETA – GORI – UPLISCICHE – KUTAISI

DZIEŃ 1. WYLOT – KUTAISI – TBILISI (dystans: 230 km)

Przylot liniami Wizz Air na lotnisko w Kutaisi. Spotkanie z pilotem Tamada Tour. Transfer do Tbilisi. Po drodze pyszna biesiada w winnicy. Nocleg.

DZIEŃ 2. TBILISI – TELAWI – WINNICE – TELAWI (dystans: ok 100 km)

Po śniadaniu przejazd z Tbilisi do Telawi, stolicy regionu Kachetii. Winiarską przygodę zaczniemy od degustacji wina w lokalnych winnicach. Poznamy liczącą 8 tys. lat, unikalną w skali światowej gruzińską metodę wyrobu wina w glinianych amforach kwewri (UNESCO). Doświadczymy wybornego smaku gruzińskiego wina i zasłuchamy się w winiarskie opowieści naszych gospodarzy. Następnie na warsztatach kulinarnych odkryjemy Gruzję od kuchni. Apetyt na chinkali, chaczapuri, pchali i inne słynne potrawy nasycimy podczas wieczornej supry w winnicy – tradycyjnej gruzińskiej biesiady z toastami tamady (UNESCO). Powrót do hotelu w Telawi na nocleg.

DZIEŃ 3. TELAWI – RTVELI – WINNICE – TELAWI (dystans: ok. 25 km)

Śniadanie. Z samego rana ruszymy do lokalnej winnicy na rtveli – zbiory winogron. Rtveli to radośnie celebrowany czas szczególnie w Kachetii, największym winiarskim regionie Gruzji, skąd pochodzi aż 70% krajowej produkcji wina. Żniwa gromadzą całe rodziny i przyjaciół. Wszyscy wspólnie zrywają dojrzałe winogrona, popisują się winiarskim rzemiosłem, biesiadują, świętują. Dołączymy do tego wesołego grona, pomagając 2–3 godz. w winnicy naszych gospodarzy. Autentyczne doświadczenie winiarstwa u lokalnej rodziny pozwoli nam zobaczyć, jak rtveli wyglądają naprawdę, bez turystycznej otoczki. Dowiemy się, jak ręcznie zrywać winogrona, zapełnimy kosze, wiadra i skrzynie, ugnieciemy owoce w prasie i zaobserwujemy, jak są one umieszczane w kwewri, gdzie będą fermentować. Przy okazji spróbujemy soczystych winogron prosto z krzewów i zapatrzymy się w malowniczy pejzaż zielonej, żyznej Kachetii, usiany od nizin po wzgórza nad rzeką Alazani setkami odmian endemicznych winorośli i niezliczonymi winnicami, które z dumą praktykują starożytne tradycje winiarskie. Po pracy na świeżym powietrzu czas na zasłużony relaks i niespodzianki. Czekają nas degustacje wina u lokalnych winiarzy, a wieczorem huczna biesiada w winnicy z warsztatami kulinarnymi, pysznościami stołu, poetyckimi toastami tamady i koncertem pieśni polifonicznych w wykonaniu męskiego chóru. Będziemy piekli chleb puri, zajadali się gruzińskimi smakołykami, pili wino, tańczyli, śpiewali i chłonęli magiczną gruzińską atmosferę! Po pełnym wrażeń dniu powrót do hotelu w Telawi na nocleg.

DZIEŃ 4. TELAWI – TBILISI (dystans: 110 km)

Po śniadaniu wymeldowanie z hotelu i przejazd z Telawi do Tbilisi. Zwiedzanie pięknej stolicy Gruzji zaczniemy od eskapady kolejką gondolową ponad dachami starego miasta na wzgórze Sololaki z potężną twierdzą Narikala (VI–VIII w.) i pomnikiem Kartlis Deda (Matki Gruzji, XX w.). Spacerem wzdłuż murów fortecy dotrzemy do najstarszej, 1500-letniej dzielnicy Abanotubani, gdzie odkryjemy siarkowy wodospad Leghvtakhevi, kolorowe domy na skałach i słynne łaźnie siarkowe, w tym najbardziej znaną orientalną łaźnię Orbeliani (XIX w.). Lunch. Podczas dalszej wędrówki urokliwą starówką Tbilisi zobaczymy rzeźbę tamady, cerkwie Sioni (XI–XII w.) i Anczischati (V–VI w.) oraz krzywą wieżę zegarową przy teatrze lalek Rezo Gabriadze. Dalej przejdziemy przez futurystyczny most Pokoju nad rzeką Mtkwari i wrócimy do hotelu na krótki relaks. Wieczorem przejazd reprezentacyjną aleją Rustawelego z licznymi zabytkami do restauracji na suprę z pysznościami gruzińskiego stołu, winem, toastami, tańcami i muzyką na żywo. Nocleg.

DZIEŃ 5. TBILISI – MCCHETA – GORI – UPLISCICHE – KUTAISI (dystans: 230 km)

Po śniadaniu obierzemy kurs na zachód Gruzji, odkrywając po drodze wspaniałe zabytki. Najpierw pojedziemy do Mcchety, pierwszej stolicy Gruzji i perły architektury sakralnej (UNESCO). Stromą szosą dotrzemy do cerkwi Dżwari (VI–VII w.), gdzie za sprawą św. Nino stanął pierwszy na ziemiach gruzińskich krzyż. Ze wzgórza ujrzymy panoramę miasta i styku głównych rzek Gruzji – Mtkwari i Aragwi. W centrum Mcchety zwiedzimy Sweticchoweli (XI w.), najważniejszą gruzińską katedrę z grobami królów z dynastii Bagrationi i cennymi sakraliami. Czas wolny na lunch w rejonie kawiarni i licznych stoisk z pamiątkami. Z Mcchety ruszymy w dalszą drogę, mijając tereny, gdzie w 2008 r. rozciągał się front wojenny. Po obu stronach drogi zauważymy postawione przez gruziński Caritas domki dla uchodźców z separatystycznych republik Abchazji i Osetii Południowej (do stolicy Osetii, Cchinwali, jest stąd niewiele ponad 20 km!). Następnie zdobędziemy najstarsze w Gruzji skalne miasto Uplisciche (V w. p.n.e.), niegdyś siedzibę władców i ośrodek przedchrześcijańskiego kultu. Z kolei w pobliskim mieście Gori, gdzie urodził się Józef Stalin (Iosif Wissarionowicz Dżugaszwili), chętni będą mogli zwiedzić muzeum poświęcone radzieckiemu dyktatorowi. Stąd ruszymy w kierunku Kutaisi przez przełęcz Suramską, która symbolicznie oddziela wschodnią i zachodnią Gruzję. Po drodze biesiada w winnicy. Po przyjeździe do Kutaisi dla chętnych wieczorny spacer po mieście. Nocleg.

DZIEŃ 6. WYLOT (dystans: 10 km)

Śniadanie. W zależności od godziny wylotu krótkie zwiedzanie Kutaisi i czas wolny. Transfer na lotnisko. Wylot do Polski.

© 2023 TAMADA TOUR. Program nie stanowi oferty handlowej w rozumieniu art. 66 par. 1 Kodeksu cywilnego, ma charakter ramowy i może ulec zmianie w zależności od czynników niezależnych od Organizatora oraz jest objęty ochroną prawa autorskiego (nie wyrażamy zgody na kopiowanie). Prawo do błędów w druku zastrzeżone; www.tamadatour.pl.

Warunki rezerwacji

Zapisu na wycieczkę można dokonać:

online, na stronie www.tamadatour.pl.

Aby zarezerwować wycieczkę, należy podać dane osobowe, niezbędne do zawarcia umowy wycieczki oraz wykupienia ubezpieczenia i biletów lotniczych:

imię i nazwisko,
pełen adres,
datę urodzenia,
nr telefonu,
adres e-mail.

Na wskazany adres e-mail zostaną przesłane:

Umowa udziału w wycieczce,
Ogólne Warunki Uczestnictwa w wycieczce,
informacje o cenie wycieczki i harmonogramie wpłat,
dane do wpłaty z tytułu przelotu i ubezpieczenia,
informacje o świadczeniach, terminie wylotu i przylotu,
potwierdzenia zakupu biletów lotniczych (jeżeli dotyczy),
Ogólne Warunki Ubezpieczenia,
informacje praktyczne, ułatwiające przygotowanie się do wycieczki.

Odpłatność za wycieczkę należy uiścić zgodnie z podanym harmonogramem. Zapewniamy atrakcyjny, gwarantujący finansowe bezpieczeństwo podział płatności na 2 części:

WPŁATA 1. (zaliczka 1500 PLN) – uiszczana w ciągu 3 dni kalendarzowych od zawarcia umowy. Wpłata stanowi ostateczne potwierdzenie rezerwacji wycieczki.
WPŁATA 2. (za ubezpieczenie oraz część odpłatności za wycieczkę; płatność w PLN) – dokonywana na 2 miesiące przed wylotem.

Wpłat 1. i 2. można dokonać: